Vrouwen met hartklachten zonder duidelijke vernauwingen van de kransslagader bevonden zich tot voor kort in een schemergebied. Waren de klachten lichamelijk of psychisch? Nieuw onderzoek wijst uit dat zij mogelijk last hebben van vernauwingen in kleine aders rondom de grotere kransslagaders, of van vaatkramp. Welk pad hebben deze vrouwen afgelegd tot zij de juiste diagnose en hulp kregen? En hoe hebben zij dat ervaren?
Het ETZ en Tilburg University onderzoeken dit onder de vlag van samenwerkingsverband We Care. “Het probleem is dat de gangbare onderzoeken bij mannen met klachten vaak duidelijke vernauwingen laten zien. Maar dat doen ze niet bij deze vrouwen”, vertelt universitair docent Paula Mommersteeg. “Zij lopen soms al jaren rond met klachten. Gelukkig is er inmiddels een nieuwe hartkatheterisatiemethode die de kleinere aders wél in kaart brengt. Het ETZ past deze methode nu twee jaar toe. Daarnaast loopt er in andere ziekenhuizen een onderzoek naar het in beeld brengen van vaatkramp. Het ETZ wil dit in de toekomst ook gaan toepassen. Resultaten zijn soms zeer verhelderend voor cardiologen: opeens is er een groot verkrampt gebied in beeld.”
De ervaring van vrouwen met niet onderkende hartklachten
Hart en psyche
Mommersteeg benaderde honderd patiënten die zijn gekatheteriseerd. Vijftig van hen nemen deel aan het onderzoek. “We merken dat veel van hen last hebben van stress, angst en somberheid. Hartproblemen zijn vaak een wisselwerking tussen lichamelijke en psychische symptomen. Stress en depressie hebben een negatief effect op de werking van het hart, maar andersom geldt ook: hartproblemen, zeker niet onderkende, veroorzaken stress en somberheid. Nu is de vraag wat we kunnen doen voor patiënten in de toekomst om de zorg te verbeteren. Wanneer zijn zij gerustgesteld? Want ook de nieuwe methodiek geeft niet altijd uitsluitsel. En aan wie beter kunnen we die vraag stellen dan aan patiënten zelf?”
Leidraad en hulpmiddel
Daarna gaan cardiologen, huisartsen, verpleegkundig specialisten en ander gespecialiseerd zorgpersoneel met elkaar aan tafel in gespreksgroepen. Deze zomer is bovendien een leidraad verschenen vanuit de Nederlandse Vereniging Voor Cardiologen: Pijn op de borst zonder vernauwde of geblokkeerde kransslagaders. “Deze bevat wat we nu weten, hoe het te herkennen is en mogelijke behandelmethoden.” De volgende stap in het onderzoek is het ontwikkelen van een hulpmiddel dat het gesprek gemakkelijker kan maken voor huisartsen en cardiologen. “Dat kan van alles zijn, van een online informatieplatform tot een keuzehulp, afhankelijk van wat er uit de eerste fase van het onderzoek komt.”
Cardioloog Jos Widdershoven in gesprek met een patiënte
Crowdfunding
We Care zorgde voor de eerste financiering. Daarna was een crowdfundingsactie samen met de Hartstichting nodig om de rest van het onderzoek van de grond te krijgen. “Dat was spannend, ik had zoiets nog nooit gedaan. Het is gelukt, mede doordat het onderwerp, hartklachten bij vrouwen, landelijk goed op de kaart staat. Ik ben trots dat ik een bijdrage hieraan kan leveren. Ik hoop dat het over een aantal jaar niet meer nodig is dat er cardiologen zijn die gespecialiseerd zijn in het vrouwenhart, maar dat alle cardiologen die kennis hebben. Het begint al langzaam door te sijpelen.”
Terug naar de praktijk
Mommersteeg ervaart de jarenlange samenwerking met het ETZ als zeer prettig. “Cardioloog Jos Widdershoven en ik vullen elkaar goed aan. Hij met kennis vanuit de praktijk, ik met mijn gedetailleerde informatie op basis van wetenschappelijke literatuur. Het is fijn dat hij ook geïnteresseerd is in de psychische kant van het zorgproces. Wetenschap is soms een hardloopwedstrijd in publicaties. Ik vind het prettig om terug naar de praktijk te gaan en bij te dragen aan de kwaliteit van zorg. Met de verhalen van patiënten erbij, wordt het persoonlijk.”
| De onderzoekers | ||
|---|---|---|
 |
 |
|
| Paula Mommersteeg | Jos Widdershoven | |