D.A.R.H. Grootenboers
Radiotherapeut-oncoloog
Laatste update 29 april 2024
In Nederland is het Gamma Knife Centrum Tilburg een autoriteit op het gebied van neurochirurgische behandelingen. Het Gamma Knife is een bestralingstoestel met de nauwkeurigheid van een chirurgisch mes. Met dit apparaat is de meest precieze vorm van bestraling in het hoofd mogelijk.
Wereldwijd zijn meer dan 1 miljoen patiënten behandeld met het Gamma Knife. Sinds 2002 worden met dit bestralingstoestel in Tilburg tumoren in het hoofd, vaatafwijkingen in de hersenen en aangezichtspijn behandeld. Het Gamma Knife Centrum bevindt zich in het ETZ Elisabeth.
- Gamma Knife
De Gamma Knife is een bestralingsapparaat met daarin 192 radioactieve Cobaltbronnen. Het ETZ heeft de Gamma Knife Icon. Hiermee kan eenmalig (met een frame) of meerdere dagen (met een masker) bestraald worden. De smalle stralingsbundels van deze bronnen komen samen in één brandpunt; isocentrum genoemd. Hierdoor:
- kunnen we heel gericht een hoge bestralingsdosis toedienen, met een grotere kans op genezing of ziektecontrole;
- komt minder straling in het omliggende normale hersenweefsel terecht en zijn er minder bijwerkingen;
- is meestal slechts één bestraling nodig en kan de behandeling poliklinisch plaatsvinden. U hoeft dus niet opgenomen te worden en mag na een korte rustfase direct na de behandeling weer naar huis;
- met het masker kunnen we meerdere dagen achter elkaar met kleinere doses bestralen, waardoorhet mogelijk is grotere tumoren te behandelen;
- en kunnen we bestralen op plaatsen in het hoofd waar dat voorheen niet mogelijk was zoals tumoren bij de oogzenuw. Dat biedt alternatieven voor risicovolle operaties
- Wachttijden Gamma Knife Centrum
Hier kun je de wachttijden voor de polikliniek en voor de behandeling van het Gamma Knife Centrum vinden.
Laatste update: 24-10-2022
WACHTTIJD TUSSEN AANMELDING EN EERSTE POLIKLINIEKBEZOEK
Indicatie wachttijd metastasen < 1 brughoektumoren 4 meningeomen 4 hypofysetumoren 1 AVM 6 trigeminus neuralgie 6 overige aandoeningen 3 WACHTTIJD TUSSEN POLIKLINIEKBEZOEK EN BEHANDELING
Indicatie wachttijd metastasen < 1 week brughoektumoren < 4 maanden meningeomen < 4 maanden hypofysetumoren < 2 maanden AVM < 4 maanden trigeminus neuralgie < 1 maand overige aandoeningen < 4 maanden
- Behandelpad
Eerste gesprek
U bent doorverwezen door uw behandeld specialist en komt in aanmerking voor een behandeling met het Gamma Knife. U wordt eerst gezien op het Gamma Knife spreekuur. Voorafgaand aan dit polikliniekbezoek zijn uw gegevens al besproken binnen ons multidisciplinair team. Na het polikliniekbezoek volgt een rondleiding op het Gamma Knife Centrum.
Behandeldatum plannen
We plannen de behandeling zo snel mogelijk in. Ons secretariaat brengt u hiervan telefonisch op de hoogte.
Ontvangst
Op de dag van de behandeling wordt u op de afgesproken tijd verwacht in het Gamma Knife Centrum. Een verpleegkundige en radiotherapeutisch laborant ontvangen en begeleiden gedurende de dag. U krijgt een eigen kamer met televisie en gratis WiFi. Hou er rekening mee dat u de hele dag bij ons bent. Neem bijvoorbeeld gerust wat te eten mee, wij zorgen voor koffie en thee.
Plaatsing frame of masker
De eenmalige behandeling start met het plaatsen van een licht metalen frame op de schedel. Dit frame wordt met schroefjes onder plaatselijke verdoving stevig vastgezet. Ongeveer vijftien minuten voor het plaatsen van het frame krijgt u via een injectie in het bovenbeen of in de vorm van een tabletje, pijnstilling. Het drukgevoel dat ontstaat bij het plaatsen van het frame is dan beter te verdragen. Dit drukgevoel zakt na een paar minuten vanzelf weer en verdwijnt.
Met de Gamma Knife Icon kunnen we meerdere dagen achter elkaar met kleinere doses bestralen.
Hiervoor wordt een kunststof, op maat gemaakt, masker gemaakt wat het hoofd van de patiënt in de juiste positie houdt.MRI-scan
Na het plaatsen van het frame of het masker wordt een MRI-scan gemaakt. Tijdens het maken van de MRI-scan wordt u met het frame aan de tafel vastgemaakt. Op het frame is een schaalverdeling aangegeven. Bij het maken van de MRI-scan wordt op het frame ook een plastic helm met schaalverdeling geplaatst. De schaalverdelingen zijn zichtbaar op de MRI-scan. Zo kan met grote nauwkeurigheid de plaats van de afwijking worden bepaald. Zo nodig krijgt u ook een injectie met contrastvloeistof. Dit zorgt voor een goede afbeelding van de te behandelen afwijking.
Angiogram
Bij de behandeling van een Arterioveneuze Malformatie (AVM) wordt ook een angiogram gemaakt. Via de liesslagader wordt een slangetje tot in de halsslagader geschoven. U krijgt een contrastmiddel toegediend. Het contrastmiddel zorgt voor een goede afbeelding van de bloedvaten. Na dit onderzoek moet u enkele uren blijven liggen. Het bloedvat in de lies kan dan goed herstellen.
Behandelplan
De radiotherapeut-oncoloog, neurochirurg en klinisch fysicus stellen samen een behandelplan op. Hierbij wordt berekend hoe en hoe vaak u in het apparaat moet schuiven, de zogenoemde shots. De tijd om het plan te maken is afhankelijk van de afwijking. U kunt intussen in de kamer verblijven. Wanneer het plan klaar is, wordt dit digitaal doorgestuurd naar het bestralingsapparaat.
Bestraling
U wordt met het frame of masker aan de behandeltafel vastgemaakt. De behandeltafel wordt met hoge nauwkeurigheid bewogen zodat de afwijking heel gericht wordt bestraald. U wordt tot (ongeveer) uw middel het bestralingstoestel ingeschoven en de eerste positie wordt ingenomen. Na dit eerste shot schuift u uit het toestel en wordt de volgende positie ingenomen. Hierna schuift u opnieuw het toestel in. Deze procedure wordt herhaald totdat alle zogenoemde shots uitgevoerd zijn. Tijdens de behandeling kunt u met onze zorgprofessionals praten via het intercomsysteem, zij zien u via een camerasysteem. Ook kunt u tijdens de behandeling naar muziek luisteren.
Na de bestraling
Als u met een frame behandeld bent, wordt het frame na de bestraling weggehaald. Hierdoor valt de uitwendige druk van het frame weg en kunt u hoofdpijn krijgen. Hiervoor krijgt u een pijnstiller. Na de bestraling volgt een afrondend gesprek met de radiotherapeut-oncoloog. in principe mag u dezelfde dag alweer naar huis.
Vragen?
Heeft u vragen, stel ze via gammaknife@etz.nl of bel (013) 221 04 00.
Locatie
ETZ Elisabeth
Hilvarenbeekseweg 60
5022 GC Tilburg
(013) 221 04 00
Route 75
- Meedoen aan wetenschappelijk onderzoek?
In oktober 2015 zijn er twee onderzoeken naar het cognitief functioneren na Gamma Knife radiochirurgie gestart op het Gamma Knife Centrum in Tilburg voor patiënten met nieuw gediagnostiseerde hersenmetastasen. Cognitief functioneren is een verzamelnaam voor cognitieve vaardigheden zoals geheugen, aandacht en concentratie. Dit wordt gemeten met een aantal korte neuropsychologische testen, waarbij bijvoorbeeld wordt gevraagd enkele woorden te onthouden of cijfers met elkaar te verbinden.
Misschien komt u als patiënt in aanmerking voor deelname aan één van deze studies. Tijdens het eerste consult met de radiotherapeut-oncoloog worden patiënten met hersenmetastasen op de hoogte gebracht of ze kunnen deelnemen aan één van de onderzoeken. Bij interesse, wordt tijdens de rondleiding op het Gamma Knife Centrum meer uitleg gegeven over het onderzoek door de verpleegkundige. De patiënt krijgt een informatiebrief mee naar huis waarin het onderzoek duidelijk wordt uitgelegd. De patiënt kan hierna zelf beslissen of hij/zij wel of niet deelneemt. Deelname is geheel vrijwillig. De gegevens die worden verzameld tijdens het onderzoek worden onder een code verwerkt zodat geheimhouding en privacy gegarandeerd zijn. In verslagen en publicaties over het onderzoek zijn persoonlijke gegevens niet terug te vinden of te herleiden. Dit onderzoek is goedgekeurd door de Medische Ethische Toetsingscommissie Brabant (METC-Brabant).
Als u vragen heeft over deze onderzoeken neem dan gerust contact op met Wietske of Eline, via onderstaande contactgegevens.
W.C.M. Schimmel, MSc. (Wietske) E. Verhaak, MSc. (Eline) Neuropsycholoog/Promovendus Neuropsycholoog/Promovendus E-mail: w.schimmel@etz.nl E-mail: e.verhaak@etz.nl Belangrijke onderzoeklinks
