Manisch depressief (Bipolair)

Laatste update 01 mei 2024

Bij een bipolaire stoornis – beter bekend als manisch depressieve stoornis – komen periodes voor, waarbij je stemming gedurende langere tijd te uitgelaten (manisch) of te somber (depressief) is. In een manische periode is er sprake van overactiviteit, toegenomen energie en verhoogde dadendrang.

Als het gedrag tijdens een manische periode onverantwoord of gevaarlijk wordt (door bijvoorbeeld te veel geld uitgeven, onverantwoord aan het verkeer deelnemen, jezelf overschatten en de realiteit uit het oog verliezen), spreken we van een bipolaire I- stoornis. Daarbij kunnen ook psychotische verschijnselen, zoals grootheidswanen of achtervolgingswanen, voorkomen. Als het gedrag niet onverantwoord of gevaarlijk is, spreek je van een bipolaire II- stoornis

Omdat de periodes van manisch, normaal en depressief gedrag steeds terugkeren is niet alleen diagnostiek en behandeling van de aparte fases van belang, maar ook het voorkomen op de lange termijn. De bipolaire stoornis is goed behandelbaar. Een gecombineerde behandeling van  medicatie, ondersteunende gesprekken en voorlichting, geeft gunstige resultaten.

 

Diagnostiek

De diagnostiek kan zowel op de polikliniek als tijdens een opname plaatsvinden. Hetzelfde geldt voor de behandeling van een acute fase van (hypo)manie of depressie. In de diagnostiek wordt gekeken naar het patroon van de verschillende periodes, mogelijke onderliggende biologische of lichamelijke, psychische en sociale oorzaken.

Behandeling

In de behandeling van bipolaire stoornissen nemen stemmingsstabilisatoren een belangrijke plaats in. Dat zijn medicijnen die schommelingen in jouw stemming tegengaan en voorkomen. De meest gebruikte medicijnen zijn lithium, valproaat (Depakine) en carbamazepine (Tegretol). Daarnaast kunnen bij een depressie of psychose tijdelijk antidepressiva of antipsychotische middelen ingezet worden.

Als u deze medicijnen gaat gebruiken moet u regelmatig op controle komen om te kijken of dit medicijn nog steeds de beste keuze is voor u. Tijdens een controle controleren we de concentraties van het medicijn in het bloed en de functie van de lever, nieren en de schildklier. Hiervoor bezoekt u twee tot vier keer per jaar de polikliniek Psychiatrie.

Daarnaast houd u vaak een life chart (in kaart brengen van de stemmingsepisodes) bij en stellen we in overleg met uw omgeving een noodplan op. De ervaringen met deze aanpak zijn zeer gunstig. Het is goed mogelijk om uw bipolaire stoornis onder controle te krijgen.