Lusan Beijens
Fysiotherapeut
Laatste update 22 juli 2024
Bariatrie bij het Obesitas Centrum: oplossing voor ernstig overgewicht
Operatie als behandeling tegen overgewicht
Heb je ernstig overgewicht (obesitas) en vind je het moeilijk om succesvol af te vallen? Dan kun je een bariatrische operatie – een operatie ter behandeling van overgewicht – overwegen. Dit is een goed werkende behandeling tegen overgewicht. Het Obesitas Centrum heeft een team van deskundige zorgverleners klaarstaan om je te begeleiden en te helpen om de best mogelijke resultaten te behalen. Je bent bij ons in goede handen op weg naar een gezonder gewicht en een verbeterde levensstijl.
Bariatrische operatie als hulpmiddel
Jij moet zelf de echte verandering maken. Een sterke motivatie om je levensstijl aan te passen is hierbij heel belangrijk. Een operatie is alleen maar een hulpmiddel. Kom jij in aanmerking voor een operatie dan overleg jij samen met de chirurg wat voor jou de beste operatie is. Binnen het ETZ voeren wij twee verschillende operaties uit tegen overgewicht:
Een gastric sleeve is een maagverkleining
Bij een gastric sleeve operatie wordt een deel van de maag weggehaald, waardoor een kleine buisvormige maag overblijft. Doordat de maag veel kleiner is geworden, is het niet meer mogelijk om grote hoeveelheden te eten. Daarnaast maakt het lichaam hierdoor minder vaak het hongerhormoon aan.
- Lees meer over de Gastric sleeve.
Gastric sleeve (klik om te vergroten)
Een gastric bypass is een maagomleiding
Bij een gastric bypass wordt een nieuwe route aangelegd voor het voedsel. Na de ingreep kun je minder voedsel innemen. Doordat de verteringssappen pas op het einde bij de voeding komen, worden minder voedingsstoffen opgenomen. Daardoor val je af. Op deze manier helpt de gastric bypass je bij het verliezen van gewicht.
- Lees meer over de Gastric bypass
Gastric bypass (klik om te vergroten)
Wat kun je verwachten van het Obesitas Centrum?
In het Obesitas Centrum helpt ons bariatrische team ongeveer 400 patiënten per jaar bij het overwinnen van overgewicht. Hoe verloopt zo’n behandeling? Wat kun je verwachten? En belangrijk, wanneer kom je in aanmerking voor een operatie? Deze en andere belangrijke vragen worden in de volgende kopjes uitgebreid beschreven.
Snel naar veelgestelde vragen? Klik hier- Wat is obesitas?
Obesitas is extreem overgewicht. Het is een chronische ziekte, waarbij sprake is van een zeer grote vetopstapeling in het lichaam. Met extreem overgewicht loop je meer risico op het krijgen van hart- en vaatziekten, diabetes type II, ademhalingsstoornissen en slijtage van gewrichten.
Ruim 10 procent van de Nederlandse bevolking heeft obesitas. Afvallen met extreem overgewicht is vaak moeilijk. Je levensstijl aanpassen doe je niet van de ene op de andere dag. Een operatie kan een hulpmiddel zijn om op een gezond gewicht te komen en daarmee een gezonde levensstijl te behouden.
Oorzaken van obesitas
- Energierijk voedsel
- Verkeerde eetgewoonten
- Beperkte lichaamsbeweging en zittende levensstijl
- Onderliggende ziekte
- Eetbuistoornis
- Psychische oorzaken zoals stress
- Te weinig slaap
- Genetische aanleg of erfelijkheid
- Bepaalde geneesmiddelen
Gevolgen
Overgewicht zorgt ook voor veel psychologische en sociale problemen. Veel voorkomende klachten zijn gevoelens van somberheid en schaamte. Daardoor trekken mensen met ernstig overgewicht zich vaak terug uit sociale activiteiten, zoals feestjes en bijeenkomsten, omdat zij op die gelegenheden bijvoorbeeld niet meer durven te eten.
Ook vermijden zij bijvoorbeeld zwembaden, sportscholen en pashokjes in winkels uit angst voor negatieve reacties op hun uiterlijk. Het gevolg kan zijn dat mensen met ernstig overgewicht in een sociaal isolement raken. Dan kunnen psychologische en lichamelijke problemen toenemen. De kwaliteit van leven neemt af.
- Over het Obesitas Centrum
Heb je ernstig overgewicht en lukt het niet om zelf of met hulp van anderen af te vallen? Een bariatrische ingreep (een operatie ter behandeling van overgewicht) kan helpen. Het Obesitas Centrum staat voor jou klaar. Samen met een vakkundig team van zorgprofessionals begeleiden we jou en doen we er alles aan om een optimaal resultaat te bereiken. We zijn professionele maatjes die dichtbij je staan in je weg naar een gezonder gewicht en een gezonde levensstijl. Het Obesitas Centrum is gevestigd op locatie ETZ Elisabeth en ETZ Waalwijk.
In het Obesitas Centrum helpt het bariatrisch team bijna 400 patiënten per jaar om van het overgewicht af te komen. De resultaten van het behandeltraject worden vastgelegd in de kwaliteitsregistratie DATO. De informatie is per ziekenhuis terug te vinden op www.ziekenhuischeck.nl.
- Kom ik in aanmerking?
Om in aanmerking te komen voor een maagverkleining moet je aan bepaalde criteria voldoen:
- Je bent minimaal 18 jaar en maximaal 70 jaar.
- Je BMI is hoger dan 40 of hoger dan 35 met daarbij ziekten zoals, suikerziekte, hoge bloeddruk, slaapapneu of artrose. Maar ook andere aan obesitas gerelateerde ziekten, waarbij het positieve effect van fors gewichtsverlies aangetoond/aannemelijk is, kunnen een indicatie voor een maagverkleining zijn. Denk aan ernstige maagzuurklachten die niet reageren op medicatie, aangetoonde leververvetting (NIET veroorzaakt door alcoholgebruik), PCOS (en nog kinderwens). Verder zijn bepaalde hart- en vaatziekten, longziekten en nieraandoeningen soms een indicatie voor een maagverkleining.
- Wanneer je van Hindoestaanse of Zuid-Aziatische afkomst bent, kan een BMI van 36 of een BMI van 32 met comorbiditeit volstaan.
- Je moet de Nederlandse taal beheersen of je neemt altijd een volwassen tolk mee naar alle afspraken. Je bent bereid tot gedragsaanpassing en bent psychisch stabiel.
Met behulp van een telefonische screening beoordeelt de medisch assistent of je naar het screeningsspreekuur mag komen. Of je na het screeningsspreekuur in aanmerking komt, wordt altijd in overleg met een team van specialisten bepaald. Zo kunnen we de voors en tegens tegen elkaar afwegen.
Het is goed om te blijven bedenken dat de operatie alleen een hulpmiddel is. De echte verandering moet je zelf realiseren. Hiervoor is een goede motivatie om je leefstijl te veranderen van belang.
- Hoe werkt het Obesitas Centrum?
Wil je graag jouw levensstijl veranderen en zie je een operatie als hulpmiddel? Neem dan eerst contact op met je huisarts. Hij of zij kan je doorverwijzen naar het Obesitas Centrum. Met de verwijzing van je huisarts of specialist van het ziekenhuis volgt er eerst een telefonische screening. Met behulp van de telefonische screening beoordeelt de medisch assistent of er een afspraak gemaakt kan worden voor het screeningsspreekuur.
Een kort overzicht van wat we allemaal doen? Klik op de infographic hieronder (pdf – 118 kB).
Infographic Obesitas Centrum ETZ Van screening tot nazorg
Screeningsspreekuur
Tijdens het screeningsspreekuur zie je op één dag de internist of verpleegkundig specialist, diëtist en psycholoog op locatie ETZ Waalwijk.
- De internist of verpleegkundig specialist beoordeelt of je door een operatie gezonder kan worden. Daarnaast wordt bekeken of er redenen zijn om niet te opereren of dat er lichamelijke afwijkingen of ziektes zijn die behandeld moeten worden voor je een eventuele bariatrische operatie kunt ondergaan. Je krijgt een lichamelijk onderzoek.
- De diëtist vraagt je naar je voedingspatroon, eetgewoonten, de ontwikkeling van je gewicht en je lijnverleden. Het doel van dit gesprek is om te zien of er voor, tijdens of na een bariatrische operatie een indicatie is voor begeleiding door de diëtist. Op basis van dit gesprek bekijken we ook welke eventuele operatie het beste bij je past.
- De psycholoog staat stil bij je eetgewoontes, knelpunten of valkuilen in het huidige eetgedrag en andere problemen waar je op dit moment mee zit. Het doel van dit gesprek is om te zien of er voor, tijdens of na een bariatrische operatie een indicatie is voor psychologische behandeling. Soms is het nodig om aanvullende informatie op te vragen bij eerdere of huidige psychologische behandelaars, voordat we een goed behandeladvies kunnen geven.
Na afloop van je eerste bezoek in het Obesitas Centrum vindt een teambespreking plaats waarin de diëtist, internist, verpleegkundig specialist en psycholoog samen tot een behandeladvies komen. Na ongeveer twee weken krijg je telefonisch te horen of je in aanmerking komt voor de operatie en hoe jouw behandeling eruit komt te zien.
Voortraject
Soms is een voortraject nodig om je goed klaar te stomen voor je herstel na de operatie en de kans op een succesvolle behandeling te vergroten. Dit betekent dat je eerst nog begeleiding krijgt van een diëtist, psycholoog en/of internist. Als dit traject goed is afgesloten, krijg je alsnog een akkoord voor de operatie.
Dit voortraject kan bestaan uit het groepsvoortraject ‘wikken en wegen’ met de psycholoog, een individueel voortraject met de diëtist, een individueel voortraject met de psycholoog, een individueel voortraject met de internist of een combinatie van deze voortrajecten. Het voortraject duurt drie tot zes maanden.
Meer informatie vind je ook in de Patiënt Journey App. De Patiënt Journey App is een app waarbij je informatie krijgt over de voorbereiding op een operatie en hulp biedt bij het herstelproces na de ingreep. De Patiënt Journey App is te downloaden in de App Store voor toestellen met het besturingssysteem iOS en staat voor Android toestellen in de Google Play Store.
De behandelfase
Na het doorlopen van de screening en het positieve besluit voor een bariatrische operatie volgen gesprekken en bijeenkomsten ter voorbereiding op de behandeling. Wij adviseren om tijdens deze gesprekken vragen te stellen en jouw eventuele voorkeur voor een operatie kenbaar te maken zodat de chirurg de voor- en nadelen van de operatie goed kan uitleggen.
Chirurgische Carrousel
Op één dag heb je een aantal afspraken op locatie ETZ Elisabeth ter voorbereiding op de operatie.
- In groepsverband krijg je uitleg van een chirurg, de verpleegkundig specialist en een verpleegkundige van de verpleegafdeling. Het verblijf in het ziekenhuis, de operatie, mogelijke complicaties en het traject na de operatie worden besproken.
- Aansluitend praat je individueel met de chirurg, die nog een keer goed kijkt of de operatie inderdaad mogelijk is. Je hoort dan of je voor de operatie een koolhydraatarm dieet moet gaan volgen. Als de chirurg definitief geen bezwaren ziet, word je op de wachtlijst voor de operatie gezet. Er wordt gebeld met het planbureau om de operatiedatum te bepalen.
- Met de apothekersassistente bespreek je welke medicijnen je op dit moment precies gebruikt.
- De anesthesioloog (degene die zorgt voor de narcose) kijkt of je de verdoving aankunt en geeft informatie over het verloop van de operatie. Ook wordt aangegeven of je eventueel alvast moet stoppen met bepaalde medicijnen.
- Tot slot heb je een uitgebreid gesprek met de afdelingsverpleegkundige. Die stelt vragen die belangrijk zijn voor jouw behandeling en vertelt alles over de aanloop naar de operatie en over de opname.
Enkele weken voorafgaand aan de operatie wordt ook een afspraak bij de fysiotherapeut gepland. In een individueel gesprek wordt gekeken naar je huidige activiteiten, belemmeringen en lichamelijke klachten. Daarnaast wordt gekeken naar jouw doelen op weg naar gezond en prettig bewegen. Aansluitend neem je in klein groepsverband deel aan enkele krachttesten en een wandeltest.
- Vind je het moeilijk om meer te bewegen? Op deze pagina staan goede tips.
Groepsvoorlichting
De diëtist en psycholoog organiseren een speciale groepsbijeenkomst op de locatie ETZ TweeSteden. Tijdens de bijeenkomst krijg je informatie waarmee je de kans op complicaties na de operatie kunt verkleinen. Daarnaast wordt gevraagd na te denken over de veranderingen in je leven na de operatie.
- Operaties
Een operatie met als doel gewicht te verliezen heet bariatrische chirurgie. Er zijn verschillende ingrepen mogelijk. Welke ingreep het beste is, hangt af van medische factoren en persoonlijke voorkeur.
In het Obesitas Centrum voeren we de volgende maagverkleinende operaties uit:
Gastric Bypass
Bij een gastric bypass wordt een nieuwe route aangelegd voor het voedsel. Na de ingreep kun je minder voedsel innemen. Doordat de verteringssappen pas op het einde bij de voeding komen, worden minder voedingsstoffen opgenomen. Daardoor val je af. Op deze manier helpt de gastric bypass je bij het verliezen van gewicht.
Gastric Sleeve
Bij een gastric sleeve operatie wordt een deel van de maag weggehaald, waardoor een kleine buisvormige maag overblijft. Doordat de maag veel kleiner is, is het niet meer mogelijk om grote hoeveelheden te eten. Daarnaast maakt het lichaam minder vaak het hongerhormoon aan.
Endoscopische Sleeve
Bij een endoscopische sleeve wordt zonder operatie een maagverkleinig uitgevoerd. Via de mond en slokdarm wordt een endoscoop (flexibele buis) met camera naar de maag gebracht. Van binnenuit wordt de maag door middel van hechtingen verkleind. Hierbij wordt geen deel van de maag weggehaald. De maag blijft volledig intact.
De endoscopische sleeve is een relatief nieuwe techniek in Nederland en wordt vooralsnog niet door zorgverzekeraars vergoed. Voor deze behandeling komen slechts patiënten in aanmerkingen die niet op de normale manier geopereerd kunnen worden. Het is geen optie die standaard wordt aangeboden. Voor meer informatie kun je contact opnemen met het Obesitas Centrum.
Redo of revisiechirurgie
Het kan zijn dat een eerdere maag verkleinende operatie niet het gewenste effect heeft. In de meeste gevallen betreft dit een maagband. Er kan sprake zijn van aanhoudende klachten, zoals maagzuurklachten of van te veel of juist te weinig gewichtsverlies. In dat geval kan een eerdere operatie omgezet worden naar een gastric bypass. Dit wordt redo of revisiechirurgie genoemd.
SADI-s
De SADI-s is één van de bariatrische operatietechnieken tegen extreem overgewicht. Bij een SADI-s wordt tijdens de operatie de twaalfvingerige darm net voorbij de maagkringspier doorgesneden. Vervolgens wordt een verbinding gemaakt tussen de twaalfvingerige darm en de dunne darm. Een groot deel van de dunne darm is daarmee uitgeschakeld voor de opname van voedsel. Bij een SADI-s behoudt de maagklep zijn functie en zorgt ervoor dat je veel sneller en langer vol zit.
Een SADI-s is met name geschikt voor patiënten met een extreem hoog BMI en volgt meestal op een eerdere maagverkleinende operatie (gastric sleeve). De SADI-s wordt daarom maar aan een zeer selecte groep patiënten aangeboden.
Vervolgtraject
Het zorgtraject duurt vijf jaar. Gedurende die vijf jaar zijn er verschillende controlemomenten in het Obesitas Centrum bij de chirurg, verpleegkundig specialist, diëtist, fysiotherapeut en psycholoog. Na het eerste intensieve jaar neemt het aantal afspraken af.
- Ons tijdschrift Maatje!
Met het tijdschrift Maatje! wil het Obesitas Centrum de negatieve taboe omtrent zwaarlijvigheid doorbreken. Het heeft ervaringsverhalen, uitleg over de zorgverlening in het ETZ en tips vanuit verschillende zorgprofessionals.
- Lees hier de online versie van het magazine.
- Lees hier de online versie van het magazine.
