Geen spuit morfine maar een schroef met medicijnen

16 juli 2024

Speciale schroeven die een pijnstillend medicijn afgeven, waardoor patiënten na een rugoperatie minder afhankelijk zijn van morfine en sneller naar huis kunnen. In het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis is er succesvol mee getest. Meerdere Europese ziekenhuizen gaan ermee aan de slag.

De behandeling is bedoeld voor mensen die een rugoperatie ondergaan waarbij hun wervels met schroeven worden vastgezet. Vooral in de eerste dagen na zo’n operatie is het herstel erg pijnlijk, vertelt Ruth Geuze, wervelkolomchirurg in het ETZ. Daarom krijgen veel patiënten ter verlichting van de pijn hoge doseringen morfine. ,,Wat gepaard gaat met nare bijwerkingen zoals misselijkheid, obstipatie en een verhoogd risico op verslaving. Bovendien verlengt het gebruik van morfine vaak de opnameduur in het ziekenhuis.”

Met de nieuwe techniek hoeven patiënten volgens haar minder pijnmedicatie via het infuus te krijgen, zijn ze vaker sneller mobiel en kunnen daardoor eerder naar huis. In Europa en Amerika ondergaan jaarlijks meer dan een miljoen mensen een rugoperatie.

Ringetjes geven drie dagen lang pijnstiller af

Orthopedisch chirurg Jorrit-Jan Verlaan, die met Geuze samenwerkt, stond aan de basis van de techniek en liet zich inspireren door de tandheelkunde waar pijnzenuwen door middel van een verdoving worden ‘geblokkeerd’. Dat gebeurt zonder morfine. Verlaan ontwikkelde een ‘tandarts-medicijn’ verpakt in flexibele ringetje, die om de schroeven zitten waarmee de wervels worden vastgezet.

De tekst gaat verder onder de foto.
Ring pijnblokker

Flexibele ring,,Het grote verschil zit hem in de duur dat de pijnblokkade moet werken”, zegt hij. ,,Bij de tandarts mag het medicijn uitgewerkt zijn als de behandeling klaar is en werkt een enkele injectie dus heel doeltreffend. Bij rugoperaties moet het medicijn echter drie dagen doorwerken.” En dat is precies wat de ringetjes doen: ze geven het medicijn gedurende drie dagen af en lossen daarna op in het lichaam.

‘Echt hoopgevend’

Pijnblokker

De pijnblokker

In juni 2023 werd de eerste rugpatiënt met de speciale schroeven geopereerd in het ETZ. Inmiddels zijn acht mensen in Tilburg en drie patiënten in een ziekenhuis in Zwitserland met de pijnblokker behandeld. Patiënten gebruikten 52 procent minder morfine en hadden 36 procent minder pijn in de eerste drie dagen na de operatie, licht Geuze toe. ,,Ze kwamen sneller uit bed en hadden een betere nachtrust na de operatie. Dit is echt hoopgevend.”
Het onderzoek, waarbij patiënten tot een jaar na de operatie worden gevolgd, loopt nog door. In de komende jaren volgt een uitgebreidere studie in meerdere Europese ziekenhuizen, waarna de methode mogelijk structureel toegepast kan worden bij rugoperaties waarbij schroeven gebruikt worden.

Orthopedisch chirurg Verlaan ziet ook toekomstmogelijkheden voor de pijnblokker bij andere operaties: ,,Deze innovatieve pijnblokker belooft niet alleen minder pijn voor patiënten, maar door een sneller herstel ook een efficiënter gebruik van ziekenhuiscapaciteit.”