Laatste update 05 mei 2024
Breuken in het aangezicht
Meestal treedt bij breuken in het gezicht een forse zwelling op die de eerste dagen na het trauma (of na de operatie) nog toeneemt. Na vier tot vijf dagen neemt deze zwelling langzaam weer af. Breuken van het aangezicht zijn meestal na zo’n zes weken genezen, waarna je weer gewoon alles kan eten. Verder proberen onze zorgverleners littekens in het gezicht zoveel mogelijk te vermijden. Zo opereren we veel vanuit de mond of via de binnenkant van het onderooglid.
Als er bij het trauma al snijwonden in het gezicht aanwezig zijn, worden die gebruikt om bij de onderliggende breuken te komen. Daar waar het niet anders kan, maakt de MKA-chirurg zo klein mogelijke incisies (sneetjes) zoveel mogelijk in de behaarde delen van het gezicht, zoals in de wenkbrauw of behaarde hoofdhuid. De meeste breuken worden vastgezet met miniplaatjes van titanium.
Traumacentrum
Het ETZ is een groot traumacentrum met een regiofunctie voor Noord-Brabant. Veel patiënten met zwaar hoofd- en hersenletsel en aangezichtstrauma worden naar dit ziekenhuis verwezen vanwege van de aanwezigheid van een groot Neurochirurgisch centrum. Er is in het ETZ dan ook veel ervaring met de behandeling van deze complexe letsels. Ook is in het ETZ een level 3 Intensive Care aanwezig van het hoogste niveau om de opvang na de operatie te kunnen waarborgen.
Snijwonden hechten in het gelaat en in de mond
Behandeling vindt vaak poliklinisch of op de Spoedeisende Hulpafdeling plaats onder lokale verdoving. We werken zoveel mogelijk met oplosbare hechtingen. In het aangezicht worden vaak niet-oplosbare hechtingen gebruikt die we nadien bij een controleafspraak weer verwijderen.
Spalken terugplaatsen van uitgeslagen tanden
Bij een val of klap tegen het aangezicht kan schade aan de tanden optreden; meestal gaat het om de voorste en bovenste tanden. Door de klap kunnen kleine stukjes van de tandkroon zijn afgebroken (deze worden hersteld bij de (spoed)tandarts).
Ook kunnen de tanden door de klap uit de tandboog staan of zelfs uitgeslagen zijn. Je merkt dit vaak het eerst doordat de tanden niet meer goed op elkaar passen. Vaak is sprake van bloeding uit de mond. Uitgeslagen tanden moeten zo snel mogelijk (binnen 1 uur) terug in de tandkas worden geplaatst.
Uitgeslagen tanden bewaren
De beste manier om de uitgeslagen tand te bewaren totdat de tandarts of MKA-chirurg deze terug in de tandkas plaatst, is in de mond, onder de tong. Als dat niet mogelijk is, bewaar de uitgeslagen tand dan in melk.
Een tand terugplaatsen kan vaak onder lokale verdoving gebeuren op de polikliniek of Spoedeisende Hulpafdeling. Ook worden dan bijkomende tandvleesscheurtjes gehecht. Met ijzerdraadjes of kunsthars (zoals de blokjes bij de orthodontist) worden de losstaande tanden aan de buurtanden verblokt (gespalkt).
Verschoven tanden door een klap
Ook kunnen tanden door klap verplaatst zijn. De behandeling is nagenoeg gelijk aan de behandeling van uitgeslagen tanden. Soms is de klap zo groot geweest dat met de tanden ook het kaakbot zelf verplaatst is. Ook deze behandeling is nagenoeg gelijk aan de eerder beschreven behandeling, maar de tanden met het gebroken kaakbot worden dan steviger en langer vastgezet.
Voor al deze behandelingen kom je na afloop terug op de polikliniek MKA-chirurg. Naarmate de grootte van de verwonding in de mond en het aantal tanden dat losstaat of uitgeslagen is, vindt behandeling in het ziekenhuis of bij de (spoed)tandarts plaats.
Breuken in het aangezicht
Gebroken jukbeen
De meest voorkomende breuk in het aangezicht is de breuk van het jukbeen door een klap of val op het aangezicht. Het jukbeen is een complex botstuk dat samengesteld is uit een deel van de bovenkaak, neusbijholte en oogkas. Naast pijn en zwelling ontstaat vaak dan ook een bloeduitstorting of blauw oog, soms gepaard met een bloedneus.
De wang en de zijkant van de neus, maar ook de boventanden kunnen ‘doof’ aanvoelen. Dat komt omdat er onder het oog een zenuw uit de schedel waar de breuk vlakbij kan lopen. Dubbelzicht kan ontstaan doordat een van de oogspieren in de breuk betrokken is en soms ingeklemd kan raken.
De voorkeur is om bij verdenking op een gebroken jukbeen doorverwezen te worden naar het ziekenhuis. Op de polikliniek MKA-chirurg wordt dan een CT-scan gemaakt.
Wij adviseren patiënten dringend de neus NIET te snuiten. Als dat toch gebeurt, ‘knispert’ de wang dikwijls van lucht die onder de huid lijkt te zijn gekropen, wat tot onderhuidse infecties kan leiden.
Gebroken oogkas
Ook een klap rechtstreeks op het oog van bijvoorbeeld een tennisbal kan gelijkaardige klachten geven. Vaak wordt dan in het ziekenhuis een scan van het aangezicht gemaakt waarop blijkt dat de bodem van de oogkas is gebroken. Ook hier geldt dan absoluut snuitverbod en bekijkt de MKA-chirurg of de breuk van de oogkasbodem hersteld moet worden.
Gebroken onderkaak
Een andere veelvoorkomende breuk is de breuk van de onderkaak bij een val pal op de kin. Vaak treedt dan een breuk op van de onderkaak in het midden en breuken van beide kaakkopjes, een zogenaamde paradefractuur. Soms is het trauma anders inwerkend waardoor een breuk kan ontstaan in het voorste deel of achterste deel van de onderkaak, of soms beide. Alle combinaties zijn mogelijk. Naast pijn en zwelling is de voornaamste klacht dat een patiënt de tanden niet meer goed op elkaar krijgt. Ook het openen van de mond is vaak pijnlijk en kauwen doet ook uiteraard pijn.
Soms voelt de patiënt zelfs dat de onderkaak mobiel is. In de mond is vaak een bloeduitstorting te zien.
Afhankelijk van het oordeel na onderzoek door de MKA-chirurg wordt dan een behandeling ingezet die bestaat uit het voorschrijven van een aangepast dieet met zachte voeding en regelmatige controle of het tijdelijk vastzetten van de tanden met strakke elastieken of toch een operatie onder narcose.
Nagenoeg alle breuken van de onderkaak waarbij de tanden niet meer goed op elkaar passen of waarbij sprake is van een onderbroken tandenboog met scheuring van het tandvlees en losse botstukken, behandelt de MKA-chirurg in principe onder narcose.
Gebroken bovenkaak
Breuken van de bovenkaak gaan vaak gepaard met losse tanden of uitgeslagen tanden; naast pijn en zwelling treden – afhankelijk van het niveau van de breuk – bloedneuzen op maar ook zwelling van de oogkassen en beiderzijds een blauw of dichtzittend oog.
De tanden passen niet meer op elkaar zoals het hoort en in de mond is ook vaak een bloeduitstorting te zien. Ook het gevoel in het aangezicht kan verminderd zijn; de wang en bovenlip voelen verdoofd aan.
Ook bij bovenkaak breuken mag je de neus niet snuiten.
Na onderzoek en röntgenfoto’s (vaak een CT-scan) wordt meestal in overleg met de patiënt besloten onder narcose de bovenkaak weer op de goede plaats terug vast te zetten. Meestal kan de mond na de operatie open maar bij fors verplaatste breuken zijn de tanden toch op elkaar gebonden met strakke elastieken.
Bij breuken van de kaken bij tandeloze mensen (die een gebitsprothese dragen) wordt vaak nadat de kaakchirurg de breuk operatief heeft behandeld een nieuwe prothese – meestal zes weken na de operatie – bij de tandarts moet worden vervaardigd.
Deuk in het voorhoofd
Ook een ‘deuk’ in het voorhoofd – meestal door een klap of stoot die de voorwand van de voorhoofdsbijholte heeft indeukt – behandelt de MKA-chirurg. Dit gebeurt via de zogenaamde “scalp” benadering zodat geen littekens naderhand te zien zijn op het voorhoofd.
Meer informatie
Meer informatie over het specialisme Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie.