Schildklierkanker polikliniek

Laatste update 05 november 2024

Schildklierkanker is een zeldzame aandoening. In Nederland krijgen per jaar ongeveer 700 mensen een vorm van schildklierkanker. Bij schildklierkanker zit er een kwaadaardig gezwel, een tumor, in de schildklier. De vormen van schildklierkanker die het meest voorkomen, zijn vaak goed te behandelen.

Een knobbel in de schildklier (schildkliernodus) komt heel vaak voor. Geschat wordt dat ongeveer 5% van de vrouwen en 1% van de mannen een knobbel hebben die goed te voelen is. Schildklierincidentalomen (per toeval gevonden knobbels bij afbeeldend onderzoek voor een ander probleem) komen vaak voor, bij tot wel 50% van de mensen die een echo van de hals ondergaan. Van alle patiënten die zich presenteren met een voelbare knobbel in de schildklier bij de huisarts wordt de kans op kwaadaardigheid/maligniteit geschat op maximaal 5%.

Er zijn vier vormen van schildklierkanker:

• papillair
• folliculair
• anaplastisch
• medullair

In het ETZ behandelen we de papillaire en folliculaire vormen van schildklierkanker (dit zijn 80-90% van alle schildklierkankers). Deze soorten schildklierkanker zijn over het algemeen succesvol te behandelen. Als wij een anaplastisch of medullair schildkliercarcinoom diagnosticeren, zullen wij doorverwijzen naar een academisch ziekenhuis.

Hoe werken wij?

Als er een knobbel opgemerkt wordt in de hals en een echo (onderzoek met geluidsgolven) wijst uit dat deze vanuit de schildklier komt, zal de huisarts u doorverwijzen naar een internist- endocrinoloog. Deze zal u onder andere vragen hoe de klachten zijn, uw hals onderzoeken en beoordelen of de kenmerken en grootte van de knobbel, die op het echoverslag beschreven staan duidelijk zijn. Ook zal gekeken worden of we (al) via bloedonderzoek iets weten over de functie van de schildklier. Als de functie te snel is zal een schildklierscan volgen (hierop kunnen we zien of de knobbel teveel schildklierhormoon maakt).

Meestal is de schildklierfunctie normaal als er een schildkliernodus wordt gevonden. Dan zal afhankelijk van de klachten en echografische kenmerken, beoordeeld worden of er een punctie (met naald worden er cellen opgezogen uit schildkliernodus terwijl een echo wordt gemaakt) moet volgen.

De cellen die opgezogen zijn bij de punctie worden onder de microscoop beoordeeld, en hieraan wordt een score gekoppeld, afhankelijk van de kenmerken van de cellen.

Afhankelijk van die score, wordt beoordeeld of knobbel (nodus) wel of niet echografisch opgevolgd moet worden, of de punctie evt. herhaald moet worden, of dat we genoeg weten om naar de volgende stap te gaan, bijvoorbeeld een operatie. Deze beoordeling, bespreken we in ons schildklierteam, waarin internist- endocrinologen, chirurgen, radiologen, nucleair geneeskundigen en pathologen deelnemen en hieruit volgt een advies wat met de patiënt besproken wordt. Ook hebben wij een regionaal overleg over schildklierkankerpatiënten gezamenlijk met andere ziekenhuizen uit Brabant en consulteren wij zo nodig een academisch ziekenhuis.

Welke behandelingen zijn er mogelijk?

De behandeling van schildklierkanker verschilt per patiënt en is afhankelijk van de grootte van de tumor, of de tumor beperkt is tot de schildklier of uitgezaaid is buiten de schildklier. Juist omdat maatwerk zo belangrijk is bij de behandeling, is het goed om te weten dat u bij het ETZ wordt geholpen door een multidisciplinair team met uitgebreide ervaring en expertise.

Schildklierkanker kunnen we op verschillende manieren behandelen. Het soort behandeling is afhankelijk van uw situatie en bestaat uit een operatie (een halve of bijna hele schildklier wordt verwijderd). Soms is dat voldoende, maar meestal wordt de operatie gevolgd door een behandeling met radioactief jodium.
Afhankelijk van de omvang van de operatie zal ook medicatie in de vorm van een schildklierhormoon nodig zijn.

In zeer zeldzame gevallen – en bijna nooit in het eerste jaar na de diagnose – is nog andere doelgerichte therapie nodig zoals bestraling, chemo- of immunotherapie.